Boek I
Van het territorium der Heerlijkheid
Harsens of Harssens, vroeger ook Hersing of Hersense genaamd, voorheen een gering dorp in Hunsingo, provincie Groningen, liggende een half uur gaans ten zuiden van Adorp, ten oosten van het Selwerderdiep en ten westen de straatweg van Groningen naar Winsum.Thans staat er eigenlijk niets meer van dan één naakt huis, hoewel acht boerenplaatsjes, welke ten oosten van den ouden burg liggen, mede tot Harssens gerekend worden, zodat men er 9 huizen telt. Het lag op eenen verheven grond, in zware klei- en vette wei- en hooilanden, één uur gaans van Groningen. Men ziet nog de oude burgplaats, en de hoogte waarop vroeger een kerkje stond, hetwelk vervallen zijnde en buiten gebruik geraakt, eindelijk gesloopt is. Het collatierecht van Harssens behoorde aan het huis van Wetzinge. Het maakte voorheen met Adorp éénen regtstoel uit, van ouds omloopende in acht beurten. (Bron: Aardrijkskundig woordenboek der Nederlanden. Van der Aa, deel 5, blz. 196.)
Afbeelding van de Borg te Harssens door A. Ramaker
De grenzen van de heerlijkheid (rechtstoel) Harssens en Adorp komen voor een deel overeen met die van de latere gemeente Adorp. Een kaart van deze rechtstoel is te vinden in de historische atlas van B.W. Siemens.
De grenzen van de heerlijkheid zijn:
- In het noorden: de tochtsloot die even ten zuiden van Sauwerd ligt.
In het oosten : de Kleine Ae, ten oosten van de Koningslaagte doorlopend in de Togtsloot.
In het zuiden : het Selwerderdiep en de straat ten zuiden van 't Hemelrijk en de Nadorst.
In het westen : De Oude Dijk ten westen van Hekkum, de dijk van het Reitdiep naar Wierum en vandaar het Dwardiep overgaans in het Selwerderdiep, ten oosten van de Paddepoelsterweg.
De naburige rechtstoelen zijn:
- In het noorden : de rechtstoel van Sauwerd, Wetsinge en
Dijkshorne
In het oosten : de rechtstoelen van Noordwolde en Zuidwolde
In het zuiden : de rechtstoel Selwerd (Het Gorecht)
In het westen : de rechtstoelen van Aduard en Ezinge.